Günümüzde arkadaşlık ilişkilerinin niteliği hızla değişiyor. Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Sosyoloji Bölümü’nden Arş. Gör. Dr. Berat Dağ, çağdaş toplumların arkadaşlık biçimlerine dair dikkat çekici açıklamalarda bulundu.

Arkadaşlıkların geçmişte dayanışma ve yoldaşlık gibi değerlere dayanırken bugün daha çok çıkar odaklı ilişkilere evrildiğini ifade eden Dağ, “Toplumsal ilişkiler para, statü ve siyasî güç ekseninde kurulduğu sürece, arkadaşlık da bundan etkileniyor” dedi. Ancak Doğu toplumlarında hâlâ sınanmış, dayanışmacı ilişkilere dayalı arkadaşlıkların yaşatıldığını da vurguladı.

"Teknoloji, arkadaşlık ilişkilerini bireyselleştiriyor"
Dr. Dağ’a göre dijitalleşme ve sosyal medya, arkadaşlık biçimlerini dönüştüren başlıca etkenlerden biri. Bireyciliğin temel olduğu teknolojik altyapılar, bireylerin dostluklarını da aynı bireysel temelde şekillendirmesine neden oluyor. Buna rağmen, dijital araçlarla kurulan bağların da özgürlükçü ve dayanışmacı değerlere dayandırılabileceği vurgulanıyor.

"Kuşak farkı değil, toplumsal dönüşüm belirleyici"
Arkadaşlıkların kuşaklar arasında değişip değişmediği sorusuna ise Dr. Dağ şu cevabı verdi: “Kuşak kavramı oldukça belirsizdir. Daha anlamlı olan, tarihsel ve coğrafi koşullar çerçevesinde arkadaşlık ilişkilerinin nasıl farklılaştığını gözlemlemektir.” Bu gözleme göre günümüzde arkadaşlıklar daha yüzeysel hale gelirken, hâlâ derinlikli ilişkilerin varlığını sürdüren örneklere rastlanıyor.

"Toplumsal bağlar zayıflıyor"
Son 50 yılda birey, toplum ve devlet arasındaki ilişkilerin kaygan, geçici ve sanal bir yapıya dönüştüğünü belirten Dağ, bireyin kendi çıkarları peşinde koşarken toplumla bağını kaybettiğini ifade etti. “Bu bireycilik hali, sağlam ve dengeli sosyal ilişkiler kurmayı zorlaştırıyor” dedi.

"Yalnızlık bir tercih olabilir, ama toplumsallıktan vazgeçilmemeli"
Günümüzde bazı gençlerin yalnızlığa itildiğini ya da bunu tercih ettiğini söyleyen Dr. Dağ, meseleye tek yönlü bakılmaması gerektiğini belirterek, “Önemli olan gençlerin, hangi koşulda olursa olsun, toplumsal bir varlık olma hedefiyle hareket etmeleridir” dedi.

"Çıkar merkezli dostluk, riskli bir yapı doğuruyor"
Son elli yılda arkadaşlık tanım ve biçimlerinin çeşitlendiğini anlatan Dr. Dağ, “Bir yanda emek ve güven temelli sağlam ilişkiler sürerken, diğer yanda aşırı bireyci ve çıkarcı dostluk yapıları risk oluşturmaya başladı” ifadelerini kullandı. Bu nedenle her toplumun kendi değerleri ışığında bireyselliği koruyarak toplumsallığı nasıl sürdürebileceğini tartışması gerektiğini belirtti.