CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, TBMM Genel Kurulu’nda Tarım ve Orman Bakanlığı ile bağlı kuruluşların 2026 yılı bütçesi görüşülürken yaptığı konuşmada, ayrılan kaynağın üretimi desteklemekten uzak olduğunu belirterek bütçeyi sadaka ve nafaka bütçesi olarak niteledi.

FAİZE VAR, TARIMA YOK
Sarıbal, tarıma ayrılan kaynağın faiz giderlerinin çok gerisinde kaldığını vurguladı. Konuşmasında, Meclis’te aslında bir tarım bütçesinin değil, uzun yıllardır uygulanan ekonomik politikaların yarattığı yıkımın faturasının görüşüldüğünü söyledi.

SİYASİ VE EKONOMİK ELEŞTİRİ
CHP’li vekil, bütçeyi 2018 sonrası uygulanan ekonomik sistemin bir sonucu olarak değerlendirerek, kamu kaynaklarının kamu–özel ortaklığı projeleri aracılığıyla sermayeye aktarıldığını savundu. Bu düzenin tarımsal üretimi zayıflattığını dile getirdi.

ULUSLARARASI KARŞILAŞTIRMA
Sarıbal, Dünya Bankası verilerine atıf yaparak 2010–2024 döneminde tarımsal hasıla büyümesinin Çin ve Hindistan’da yüzde 124, ABD’de yüzde 70, Brezilya’da yüzde 34 seviyelerinde gerçekleştiğini, Türkiye’nin ise bu ülkeler arasında en düşük büyümeye sahip olduğunu ifade etti.

ÇİFTÇİ PAYI DRAMATİK ŞEKİLDE DÜŞÜK
Milletvekili Sarıbal, bir çiftçinin milli gelirden aldığı payın Almanya’da 45 bin dolar, Fransa’da 26 bin dolar, İspanya’da 21 bin dolar, İtalya’da 18 bin dolar iken Türkiye’de sadece 5 bin 300 dolar olduğunu belirtti.

ORMANLAR VE EKOLOJİ VURGUSU
Orman bütçesine de değinen Sarıbal, orman alanlarının maden, enerji ve turizm yatırımlarına açıldığını savundu. Ormanlar için ayrılan 59 milyar liralık bütçenin sorunları çözmekten uzak olduğunu dile getirdi.

SORU – CEVAP

Eleştirinin odağı ne?
Tarıma ayrılan payın yetersizliği ve bütçenin üretim yerine yoksulluğu yönetmesi.

Önerilen çözüm ne?
Mevcut tarım ve ekonomi politikalarının köklü biçimde değiştirilmesi.

NEDEN ÖNEMLİ?
Tarım bütçesi, gıda arzı, fiyat istikrarı ve kırsal istihdam açısından kritik öneme sahip. Türkiye’de artan girdi maliyetleri ve düşük destekler, çiftçinin üretimden kopmasına yol açıyor.

MİNİ ANALİZ
2026 Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesi, Meclis’te sert tartışmalara sahne olurken muhalefet, tarımsal üretimin sürdürülebilirliği konusunda ciddi riskler olduğuna dikkat çekiyor. Çiftçi gelirlerindeki düşüş ve uluslararası karşılaştırmalar, tarım politikalarının yeniden ele alınmasını zorunlu kılıyor.