Netanyahu’nun perde arkası diplomasisi: Washington’da F-35 trafiği

Yunanistan’ın önde gelen gazetelerinden Kathimerini, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD’de yürüttüğü kulis faaliyetlerine ilişkin dikkat çekici bir iddiayı gündeme taşıdı. Habere göre Netanyahu, Türkiye ve Suudi Arabistan’a F-35 savaş uçakları satışının engellenmesi için Washington’da üst düzey temaslar gerçekleştiriyor. Gazete, Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump’la kameralar önünde tam bir uyum görüntüsü verdiğini, ancak kritik başlıklardaki görüş ayrılıklarını kamuoyuna yansıtmamayı tercih ettiğini yazdı. KAMERALAR ÖNÜNDE UYUM, PERDE ARKASINDA HESAP Kathimerini’ye göre Trump’ın Gazze’ye ilişkin barış planları ve bölge ülkeleriyle imzaladığı bazı bildiriler, normal koşullarda İsrail tarafından açık şekilde reddedilecek içerikler taşımasına rağmen Netanyahu tarafından doğrudan karşı çıkılmadan geçiştirildi. Bu tutumun, iki lider arasında görüntüde bir uyum oluşturduğu, asıl mücadelenin ise kulislerde verildiği ifade edildi. TÜRKİYE VE SUUDİ ARABİSTAN ENDİŞESİ Haberde, Trump yönetiminin Türkiye ve Suudi Arabistan’a F-35 satışına olumlu yaklaşmasının İsrail’de ciddi rahatsızlık yarattığı vurgulandı. İsrail yönetiminin, Orta Doğu’da F-35’e sahip tek ülke olmanın sağladığı niteliksel hava üstünlüğünü kaybetmek istemediği belirtildi. Türkiye’nin yaklaşık 40, Suudi Arabistan’ın ise 48 adet F-35 savaş uçağıyla ilgilendiği bilgisi paylaşıldı. LOCKHEED MARTIN TEMASI İDDİASI Haberde, İsrailli analist Ben Caspit’in Al-Monitor’daki yazısına atıf yapılarak Netanyahu’nun 1 Aralık’ta Lockheed Martin CEO’su Frank S. John ile görüştüğü iddia edildi. Görüşmenin ana gündeminin, bölge ülkelerinin F-35 edinmesi durumunda İsrail’in askerî üstünlüğünün nasıl korunacağı olduğu öne sürüldü. TRUMP’A YAKIN İSİMLER ÜZERİNDEN BASKI Kathimerini’ye göre Netanyahu, Türkiye’ye F-35 satışının önünü kesmek için Trump’a yakın isimler üzerinden de baskı kurmaya çalışıyor. Bu isimler arasında Jared Kushner, Steve Witkoff, Mike Waltz ve Cumhuriyetçi Parti’nin önde gelen bağışçılarından Miriam Adelson’un yer aldığı iddia edildi. Netanyahu’nun, Florida’daki Mar-a-Lago’da Trump’la yapması beklenen görüşmede F-35 konusunu doğrudan gündeme getireceği de öne sürülüyor. NE OLMUŞTU? İsrail, uzun süredir ABD’den aldığı güvenlik garantileri kapsamında bölgede “niteliksel askerî üstünlük” ilkesinin korunmasını talep ediyor. Bu ilke, İsrail’in komşu ve bölge ülkelerine kıyasla daha gelişmiş askerî kabiliyetlere sahip olmasını öngörüyor. SORU – CEVAP – Netanyahu’nun amacı ne İsrail’in Orta Doğu’daki hava üstünlüğünü korumak. – Türkiye’ye F-35 satışı kesin mi ABD yönetimi olumlu sinyal veriyor ancak süreç netleşmiş değil. – İsrail resmen karşı çıkıyor mu Kamuoyu önünde açık bir itiraz yok, kulis diplomasisi yürütüldüğü iddia ediliyor. UZMAN GÖRÜŞLERİ – Türkiye’nin F-35 süreci ve geçmiş yaptırımlar – Orta Doğu’da hava gücü dengeleri MİNİ ANALİZ Bu iddialar, F-35 satışlarının yalnızca askerî değil, yoğun diplomatik ve siyasi pazarlıkların da konusu olduğunu gösteriyor. Netanyahu’nun kulis faaliyetleri, Orta Doğu’daki güç dengelerinin önümüzdeki dönemde daha sert tartışmalara sahne olabileceğine işaret ediyor.