Yatırımcılara ödeme durdu, fonlar çıkışı sınırladı

Kuzey Avrupa’nın istikrarlı ekonomisiyle bilinen Finlandiya, 2023’te girilen teknik resesyon ve 2024 boyunca beklenen toparlanmanın gerçekleşmemesi nedeniyle finansal sisteminin kalbinde ciddi bir kırılganlıkla karşı karşıya kaldı. Gayrimenkul odaklı yatırım fonlarında başlayan sarsıntı, ülke genelinde binlerce yatırımcıyı doğrudan etkileyen bir ödeme krizi yarattı. GAYRİMENKUL FONLARINDA ÇIKIŞA FREN Son iki yılda konut fiyatlarının sert gerilemesi, alım–satım hacminin donma noktasına gelmesi ve faizlerin hızla yükselmesi; yıllardır düşük riskli yatırım olarak lanse edilen gayrimenkul fonlarını zora soktu. Finlandiya’da faaliyet gösteren en az 10 fon, yatırımcılardan gelen para çekme taleplerini sınırlandırmak zorunda kaldı. Bu karar, fonlarda birikimi bulunan on binlerce vatandaşın paralarına erişememesi sonucunu doğurdu. NAKİT AKIŞI SIKINTISI KRİZİ TETİKLEDİ Süreç ilk olarak Eylül 2023’te ülkenin köklü bankalarından Alandsbanken’in yönettiği büyük bir konut fonunda başladı. Fon yönetimi, piyasadaki durgunluk ve varlık değerlerindeki düşüş nedeniyle yatırımcıların talep ettiği ödemeleri karşılayacak nakdi bulamadı ve çekim işlemlerini geçici olarak durdurdu. Yaklaşık 700 milyon Euro’luk portföye sahip fon, gayrimenkulleri düşük fiyatlardan satmamak için acele edilmemesi gerektiğini savundu. Ancak bu tercih, yatırımcılara yapılan ödemelerin aylarca ertelenmesine yol açtı. MAĞDUR SAYISI 56 BİNİ AŞTI Kriz, 2024’ün son çeyreğine gelindiğinde daha büyük bir dalga yarattı. Finlandiya’nın en büyük finans kuruluşlarından OP Bank da benzer bir adım attı ve çekimlere sınırlama getirdi. Bankanın kararı ülkede 56 binden fazla yatırımcıyı doğrudan etkiledi. FONLAR ÜCRET TOPLAMAYA DEVAM EDİYOR Fon yönetimleri, piyasadaki toparlanmayı beklediklerini ve gayrimenkullerin zararla elden çıkarılmasının daha büyük bir kayıp yaratacağını belirtiyor. Fakat yatırımcılar paralarına ulaşamazken fonların yönetim ücretlerini toplamaya devam etmesi tepkilere yol açıyor. Finlandiya’daki finansal denetim kurumları ise mevcut düzenlemelerin müdahale alanlarını sınırladığını, bu nedenle yalnızca gözetim yapabildiklerini ifade ediyor.